Туберкулез туралы не білу керек? 8 страница

Ревмоваскулит деп тамырлардың қабынуы аталады. Әсіресе бас тамырлары қабынады. Сол себептен мидың қоректік дәрісі бұзылады. Пациенттің басы қатты ауырады. Қарағанда: цианоз білінеді, науқастың мұрны, ерні, саусақтары көгереді. Дем алуы 20 – 25 рет минутына. Тамыр соғуы минутына 100 – 120 рет. Қан қысымы сәл төмендейді.

тері ревматизмі. Жалпы уыттану белгілерімен бірге тері үстінде түйінді бөртпе, эритемалар пайда болады; кейде дөңгелек тәрізді, содан кейін басылады. Көбінесе буынның үстінде пайда болады (тізе, шынтақ). Басқанда ауырады. Түйіншіктер терінің үстінде де, астында да болуы мүмкін.

Ревматикалық хорея.  1 – 2 аптадан кейін жүйке жүйесінің ревматизмі (ревматикалық хорея) клиникалық белгілерімен сипатталады. Ревматизмнің бұл түрі жиі балаларда және жасөспірімдерде байқалады, әсіресе қыз балаларда. Негізгі белгісі – жүйке жүйесінің қызметінің бұзылуы. Баланың психикалық жағдайы күрт өзгереді, көңіл-күйі төмендейді, бұлшық еті әлсізденеді, қозады, агрессия байқалады.

Ревматизмнің дерт анықтамасы. 1940 жылы А. А. Кисель ревматизмнің 5 нақты белгілерін көрсеткен:

1. Кардит                                                                                 

2. Полиартрит

3. Хорея

4. Тері астындағы эритема

5. Ревматикалық анамнез және қосымша белгілері: дене қызуы, терінің бозаруы, мұрыннан қан кету, адинамия.

1960 жылы Нестеров “кардит” мағынасын толтырды: жүрек маңайының ауырсынуы, жүрек жұмысының ырғақтылығының бұзылуы, шудың естілуі, жүрек дыбысының төмендеуі. Созылмалы ревматикалық ауруда жалпы қан анализінде лейкоцитоз, ЭТЖ артады. Биохимия қан анализінде гаммаглобулиндердің мөлшері көбейеді, нәруыз мөлшері азаяды (альбуминдер 30 – 40% дейін азаяды), ревмосынамалар жағымды болады (Дар – Мален қалыпты жағдайда болмау керек). Сиал қышқылдары да көбейеді. Кеуде қуысының рентген суретінде жүректің солжақ көлемінің үлкейгені білінеді.

 Созылмалы ревматикалық аурудың асқынулары. Жиі кездесетін асқынуларға жүрек ақаулары, созылмалы жүрек жеткіліксіздігі жатады.

Нақтылы диагнозын  қойғанда келесі сырқаттармен ажырату керек:

· ревматикалық емес миокардит

· тонзилло – кардиалдық синдром

· реактивтік артрит

· ревматоидтық артрит

· созылмалы жұқпа эндокардит

· тиреотоксикоз

· жүрек неврозы

  Созылмалы ревматикалық аурудың емі. Ауруханада 1-1,5 ай емделеді. Тыныштықты сақтау тиіс. Ауырған мүшелерге тыныштық берген жөн, осы мақсатпен 5 – 6 апта науқас төсек тәртібін сақтау керек. 10 емдәм, көмірсулардың мөлшерін 25 граммға дейін азайтады. Ал нәруыздың мөлшерін көбейтеді: сүзбе, жұмыртқа беру жөн. Этиологиялық ем қолданады: 2 аптадай пенициллин 500000 БІ бұлшық етке 4-6 рет егеді. 2 апта өткен соң пациентке бициллин – 3, немесе бициллин – 5 егіледі. Патогенетикалық ем жүргізіледі: аспирин 2 – 3 ай; салициламид 1 – 3 ай; вольтарен 1 – 3 ай; индометацин 1-3 ай; бруфен 0,2 мөлшерде ұзақ уақыт. Ауыр жағдайларда гормон препараттарын қолданады: преднизалон 20 – 40 мг тәулігіне. Әр 5-7 күнде оны жарты таблеткадан азайтып отыру керек. Сонымен бірге келесі гормон препараттарын қолдануға болады: полькортолон, метипред, дексаметазон, метилпреднизалон. Антигистаминдер қолданылады: 2-3 апта супрастин, тавегил, пипольфен, димедрол және т.б. Сонымен қатар қабынуды басу мақсатымен иммунодепрессивтік ем жүргізген жөн, 6 – меркатопурин, лейкеран, делагил 0,25 мг (қанды тексеріп отыру керек). Симптомдық ем қолданады: жылы емшаралар (дене қызуы басылған соң), жүрек гликозидтері, аритмияға қарсы ем

   Аурудың алдын алуы. Науқастарды диспансерлік нұсқауы бойынша ревматолог бақылайды. Аурудың ағымына байланысты жылына 1-2 рет қарап отырады. Қажет болған жағдайда басқа маманды дәрігерлер тексереді: кардиолог, отолариноголог, стоматолог. Қаралған сайын қан, зәр анализдері тексеріледі, ЭКГ, ЭХО-КС жүргізіледі.

Алдын алу шараларының екі түрі бар:

1. Біріншілік - әсер ететін ауруларды уақытында емдеу, санация жүргізу. Баспа, отит, фронтит, гайморитпен ауырған пациенттер диспансерлік бақылауға тіркеліп, инструкция бойынша қаралады. Сонымен бірге ағзаның физикалық белсенділігін көтеру, дене шынықтыру, салауатты өмір салтын бағыттау маңызды роль атқарады.

2. Екіншілік алдын-алу – ол көктемде және күзде ревматизммен ауыратын пациенттерге 6 аптаның ішінде бициллин -3, 600 000 ХБ бұлшық етке аптасына 1 рет салып отырады, немесе бициллин - 5, 1 500 000 ХБ айына 1 рет бұлшық етке 5 жыл бойы салады. Бақылау қағазына тексеріс нәтижелері алынған емі көрсетіледі.

Аурудың болжамы. Алғашқы кезде уақытында дұрыс емделсе жазылып шығады немесе мүгедектікке әкеп соғуы мүмкін.

Бақылау сұрақтары

1. Созылмалы ревматикалық ауруына жалпы түсініктеме беріңіз.

2. “Жұқпалық – аллергия” терминін қалай түсінесіз?

3. Созылмалы ревматикалық аурудың қоздырғышы және әкеліп соқтыратын факторлары сырқаттың дамуына қалай әсер етеді?

4. Созылмалы ревматикалық аурудың жіктелуін айтып шығыңыз.

5. Созылмалы ревматикалық ауруда буын зақымдануының негізгі ерекшеліктері.

6. Ауруға нақты дерт анықтамасын өткізу үшін қандай зертханалық тексеріс түрін қолданады?

7. Созылмалы ревматикалық сырқатының негізгі емдік қағидасы.

8. Созылмалы ревматикалық ауруда өткізілетін алғашқы және екіншілік алдын алуды қалай түсінуге болады?

Миокардиттер

      Миокардит – жүрек бұлшық етінің жұқпа аллергиялық не болмаса токсико – аллергиялық себептерден туындайтын қабыну ауруы.

      Этиологиясы. Вирусты, бактериялы жұқпа мен іріңді – септикалық аурулармен байланысты жұқпа миокардиттер тобын ажыратады. Бұл топтың миокардиттері күл, жәншау, іш сүзегі, туберкулез аурулары кезінде пайда болуы мүмкін. Спирохетозды, паразитарлы және саңырауқұлақты миокардиттер болуы мүмкін. Соңғы жылдары әсіресе жиілеп кеткені вирусты миокардиттер болып отыр, ал оларды қоздырғыштар негізінен тұмаудың, ұшпа шешектің, полимиелиттің вирустары болуы мүмкін. Аллергиялық миокардиттің себебі антиген – антидене кешені пайда болатын иммунды - аллергиялық дәрістер, ал олар жұқпа аллергиялық, дәрілік, қанның сары суынан, тағамнан, күйіктен, мүше алмастырғанда т.б. себептерден болатын миокардиттерде байқалады.

     Тиреотоксикозда, уремияда, алкоголь ішімдігіне салынғанда байқалатан миокардиттер токсико - аллергиялық миокардиттер тобын құрайды. Миокардтың зақымдануы ошақты, не болмаса диффузды болады да, миокардиттің клиникалық көрінісін айқындайды. Бір жағдайларда миокардтағы өзгерістер негізінен бұлшық ет торшаларында шоғырланса, басқа жағдайларда аралық дәнекер тіндерде болады. Миокардиттен кейін тыртық тін пайда болып, миокардиттің кардиосклерозбен аяқталуы мүмкін. Дәріс жүректің барлық бөлшектеріне тарап, жүрек қуыстарында, әсіресе солжақ қарыншада, тромбтардың пайда болуы тән болады.

      Клиникалық бейнесі. Миокардиттің белгілері оның этиологиясы, дәрістің көлемі мен тереңдігіне байланысты. Оның білінулері жүрек әлсіздігі белгілерінің болмауынан қан айналысы жеткіліксіздігінің ауыр түрінің клиникалық көріністерінің күрделі ырғақ бұзылуына дейін өзгеруі мүмкін. Науқас жалпы әлсіздікке, дене ыстығының шамалы көтерілуіне, шаршағыштыққа, қимылға сәйкессіз, кейде түнде пайда болатын ентікпеге, жүрек тұсында түсініксіз ауырсынуды сезіну, кейде жүрек қыспасы сияқты ауырғандыққа, ырғақтың бұзылуына шағымданады. Кейбір жағдайларда миокардитті миокард инфарктымен ажыратуға мәжбүр етеді. Сыртқы байқауда жүрек әлсіздігі белгілерін табуға болады: көгеру, бел мен аяқтардағы ісік, бозару мен көгерудің қабаттасуы. Ауыр жағдайларда тамыр соғысы әлсіз, жиілеген, ошақты миокардиттерде өзгеріссіз. Қан қысымы, әсіресе систолдық төмендеуі мүмкін. Ескеретін жай, кейбір жағдайларда миокардиттің клиникалық көріністері негізгі патологиялық дәріспен бүркемеленіп қалуы мүмкін. Қанды тексергенде лейкоциттердің шамалы көбеюі, эозинофильдердің көбеюі, ЭТЖ жоғарылауы байқалады. Қандағы нәруыз фракцияларының өзгерісі, дифениламинді байқаудың көрсеткіштері, С – реактивті протеиннің сапасы үнемі айқын болмайды және олардың әжептәуір өзгерісі көбінесе ауыр диффузды миокардиттерде байқалады. Көпшілік жағдайларда ферменттердің көбеюі болмайды. Ошақты миокардитте рентгендік тексеріс егер жүрек әлсіздігі болмаса, жүректің елеулі өзгерістерін көрсетпеуі мүмкін. Қайталап бақылау, әсіресе рентген мен электрокимография көмегімен айқын анықталатын солжақ қарыншаның, оның пропульсивті қабілетінің азаюын байқауға мүмкіндік береді. Миокардиттің ауыр түрінде жүрек біркелкі ұлғайып, доғалары тегістеледі, жиырылу қабілеті төмендейді.

Жіті ағымында кенеттен үдемелі жүрек әлсіздігінің жылдам дамитын белгілері пайда болады. Тексеріс кезінде ентігу мен қоса көгеру, жүрек соғысының жиілеуі, өкпеде тоқырау белгілері, бауыр үлкеюі байқалады. Дене қызуы жоғарылап 38 – 39 ⁰С жетуі мүмкін. Қанда солға жылжыған нейтрофильді лейкоциттердің көбеюі байқалады.

Бүйрек, өкпе, көкбауыр тамырларының тромбоэмболиялары жиі байқалады. Тромбоэмболиялық белгілер алдыңғы қатарға шығып, дертті дұрыс анықтауды қиындатады. Жүрек көлемі барлық жаққа ұлғайып, үндері әлсірейді, жиі шоқырықты ырғақ, жүрек жиырылу шуылы естіледі. Қан қысымы төмендейді. Рентгенде жүрек көлемінің едәуір ұлғаюы, соғу толқынының әлсіреуі байқалады. Эхокардиографияда миокард гипертрофиясынан гөрі жүрек қуыстарының кеңеюі жиі анықталады. Миокардиттің жіті ағымды түрінде болжамы ылғи да қауіпті, өлім жиі болады.

Емі. Миокардиттың емі кешенді болып табылады. Негізінде қабынуға қарсы антибиотиктер, салицилаттар тобының дәрі-дәрмектері қолданылады. Сонымен қатар иммунитеттің тежелуіне хинолин дәрілерін қолданады (делагил, плаквенил). Жүрек бұлшық етінің зат алмасу дәрісін жақсартатын дәрілерді пайдаланады (кокарбоксилаза, АТФ, рибоксин т.б.) Жүрек жеткіліксіздігінде арнаулы түрде ем жүргізіледі: жүрек гликозидтерін калий препараттарымен қосып тағайындайды. Жіті миокардитте науқас қатаң төсек тәртібін сақтап, ауруханаға жатқызылады. Науқастың тамағы құнарлы, әсіресе құрамында С витамині тағамдарды қолдану және тағамда ас тұзын шектеу маңызды болып табылады. Аллергиялық миокардитте белгілі бір мақсат ретінде (сенсибилизацияға қарсы) глюкокортикоидтарды тағайындайды. Жүрек тамыр жеткіліксіздігінде ем жалпы қағидалармен өткізіледі. Сонымен қатар симптомға қарсы ем жүргізіледі.

Болжамы. Уақытында дұрыс емделген жағдайларда көбінесе жағымды болып келеді. Сырқаттың белгілері толық жойылады. Науқасты емдеген соң, жұмысқа деген қабілеті қайтадан қалпына келеді.

Алдын алу. Мұнда баспа, құлақ, мұрын жұқпалы ауруларды уақытында емдеп, ошақты жұқпада санация жүргізіліп отырған дұрыс. Шынығумен айналысқан өте тиімді болып табылады.

Бақылау сұрақтары:

1. Миокардит сырқатының негізгі беретін мағынасын қалай түсінесіз?

2. Миокардитке әкеліп соқтыратын себептерді атаңыз.

3. Миокардиттің клиникалық бейнесі қандай көрініспен сипатталады?

4. Миокардитте жүректің жұмысы қалай бұзылады?

5. Аталған сырқаттың зертханалық тексерісінде қандай өзгерістерді  байқауға болады?

6. ЭКГ-да қандай өзгерістер анықталынады?

7. Сырқаттағы төсек тәртібін айтып шығыңыз.

4.6. Жүрек ақаулары

Жүре пайда болған жүрек ақаулары 

Митрал қақпақшаның жеткіліксіздігі

     Жүрек ақаулары деп жүрек қақпақшалар аппаратының органикалық өзгерістерге ұшырауын айтады. Жүрек ақаулары екі үлкен топқа бөлінеді: туа біткен және жүре пайда болған.

          Жүре пайда болған жүрек ақауларының ішінде ең жиі кездесетін түрі - митраль қақпақшаның жеткіліксіздігі.

         Бұл жүрек ақауы митрал қақпақшаның систола кезінде толық жабылмауымен сипатталады.

Этиологиясы. Митрал қақпақшаның жеткіліксіздігі органикалық немесе функционалдық себептерден пайда болады. Олар: а) қақпақшалар жармасының органикалық зақымдалуы кезінде (атеросклероз, ревматизм және басқалары); б) атриовентрикулярлы тесіктің жабылу механизміне қатысатын бұлшық ет аппаратының кординациялық функциясының бұзылу нәтижесінде; в) сол жақ қарыншаның, атриовентрикулярлы тесіктің айналымы бұлшық еті мен фиброзды сақинаның шамадан тыс кеңеюі.

Патогенезі. Бұл ақау кезіндегі гемодинамикалық бұзылыстар қанның систола кезінде митрал қақпақшаның толық жабылмаған жармалары арқылы сол жақ қарыншадан жүрекшеге кері ағуынан туындайды (регургитация). Шамалы митрал қақпақшаның жеткіліксіздік кезінде қарыншадан сол жақ жүрекшеге 20 – 30 мл ден артық қан түссе, онда оның көлемі ұлғайып, ол кеңейеді, кейінірек сол жақ жүрекше миокардының гипертрофиясына әкеледі. Жүрекшеден сол жақ қарыншаға қан көп мөлшерде түссе, ол дилятацияны, миокардтың гипертрофиясы мен гиперфункциясын тудырады. Сонымен митрал қақпақшаның жеткіліксіздігінің компенсациясы сол жақ қарыншамен жүрекше миокардының гипертрофиясы мен гиперфункциясының есебінен жүреді. Жүректің бұл компенсациясы қуатты сол жақ қарынша миокарды қызметінің артуы нәтижесінде көп жылдар бойы сақталады. Бірақ та кейде сол жақ жүрекше кеңейе отырып, қанды толық шығару қабілетін жояды. Сол жақ жүрекшеде одан кейін кіші қан айналымында қысымның жоғарылауы мен қанның іркілуі болады, ол тоқыраулы қан айналымының жеткіліксіздігінің дамуына әкеледі. 

Клиникалық бейнесі. Митрал қақпақшаның жеткіліксіздік кезіндегі клиникалық көрінісі қақпақ ақаудың айқындылық дәрежесі мен миокардтағы өзгерістерге байланысты. Шамалы митрал қақпақшаның жеткіліксіздігіне жүрек қызметінің толық компенсациясы өмір бойы, тіпті физикалық жұмыс істегенде де сақталады. Бұндай жағдайда ақау кездейсоқ анықталады. Ауыр физикалық күш түскенде науқастың ентігуге, жүрек қағуына және ырғақсыздыққа шағымдары болады. Митрал қақпақшаның жеткіліксіздігінің компенсацияланған кезеңінде науқастың тері жамылғысында өзгеріс байқалмайды. Қақпақтың айқын шамасыздығы бар науқастарды солжақ қарыншаның ұлғаюы белгілі бір дәрежеге жетеді, соның нәтижесінде жүрек ұшы түрткісі өзінің көлемін ұлғайтып, бұғана орта сызығынан сыртқа ығысады. Науқастарға перкуссия жүргізген кезде аздаған қақпақтық жеткіліксіздігінде жүректің салыстырмалы тұйық өлшемдері жоғары және солға ұлғайғандығы анықталады. Митрал қақпақшаның жеткіліксіздігінде артериялық қысым мен тамыр соғу көрсеткіштері әдетте қалыпты болады. Рентгендік тексерулер кезіндегі өзгерістер митрал қақпақшаның айқын жеткіліксіздік кезінде және сол жақ жүрекше құлақшасының айқын жеткіліксіздігі кезінде байқалады және сол жақ жүрекше құлақшасының ұлғаюымен сипатталады. Жүрек мықынының тегістелуі, оған “митрал” конфигурация береді. Бірінші қиғаш жағдайда өңештің үлкен радиус доғасы бойынша оңға және артқа ығысуы байқалады. Екінші қиғаш жағдайда ретрокардиалды кеңістіктің тарылуы мен солжақ қарыншаның ұлғаюы байқалады, олар омыртқа артында анықталады. Митрал қақпақшаның жеткіліксіздігін эхокардиограммада анықтау тек жанама белгілерімен болады. Ол жүрекішілік гемодинамиканың бұзылуымен сипатталады, яғни жүректің сол жақ бөлігінің көлемінің зорығуы; сол жақ қарынша мен жүрекше аралық перде қабырғасының гиперкинезі мен гипертрофиясы. Нақты дерт анықтамалық нәтижені доплер – эхокардиография береді, ол митрал сақина айналасуындағы қанның кері ағуын анықтауға, сандық бағалауға арналған. Бұл әдіс митрал регургитация синдромымен, митраль қақпақшаның ревматизмдік зақымдалуымен, оның босаңсуымен субқолқалық бұлшық еттің қатаюымен, митрал қақпақшаның жеткіліксіздігі вегетациямен ажырату диагнозын жүргізуге көмектеседі.

Емі және болжамы. Митрал қақпақшаның жеткіліксіздік ағымы көптеген жылдар бойы қолайлы болады. Митрал қақпақшаның айқын жеткіліксіздігі мен ревмокардиттің жиі асқынуы әуелі кіші, кеңінен үлкен қан айналым шеңберінде қан айналым бұзылуы белгілерімен біртіндеп, әуелі жүректің сол жақ, кейінірек оң жақ жартысының айқын жеткіліксіздігінде оны өз уақытында протездеу жүректің қалпына келе алмауының алдын алады.

Сол жақ жүрекше-қарынша қақпақшаның тарылуы

(митрал қақпақшаның стенозы)

Этиологиясы. Сол жақ жүрекше - қарынша тесіктің тарылуымен сипатталатын ақау. Негізгі себебі – ревматикалық эндокардит. Ерлерге қарағанда әйелдерде 2 – 3 есе жиірек кездеседі. Жекелеген немесе таза митрал стенозы біріккен митрал – қолқалы немесе митрал – үш жармалы ақауларға қарағанда сирегірек кездеседі. Сопақша тесіктің бітелмеуімен яғни, сол және оң жүрекшелердің арасындағы ақаумен бірге жүретін туа біткен сол жақты жүрекше – қарыншалық тесіктің тарылуы сирек кездеседі. Кейде ревматикалық митраль стенозы мен сопақша тесіктің бітелмеуі байқалады.

  Патогенезі.Сол жақ атриовентрикулярлы тесік көлемінің 2 еседен артық кішіреюі гемодинамикалық айқын өзгерістерге әкеледі. Сол жүрекшедегі және өкпе веналарында қысымның артуы, өкпе артерияларының қорғаныштық рефлекторлы таралуына әкеледі. Соның нәтижесінде өкпе артериясындағы қысым жоғарылайды. Бірақ артериялардың тарылуы уақытша да болуы мүмкін. Осы себептен митрал стенозында науқастарда өкпенің жіті сусінделенуінің қысқа мерзімді ұстамалары болуы мүмкін. Өкпе артерияларының соңғы тармақтарының ұзақ уақыт қысылуы, тамырлардың ортаңғы қабатының қалыңдауына, қуысының тарылуына жалғасады. Уақыт өте келе ортаңғы қабаты қалыңдаған артерияларда диффуздық склероздық өзгерістер дамиды. Өкпе тамырларындағы бұл өзгерістер өкпелік гипертензияның одан әрі жоғарылауына әкеледі және ізінше жүректің оң бөлігіне әрі қарай күш түсіреді. Өкпе тамырларындағы өзгерістерімен бірге кіші қан айналым шеңберіндегі ұзаққа созылған гипертензияда пайда болған өкпе паринхимасының морфологиялық өзгерістері “митралды өкпе” деп аталады. Өкпе серпімділігінің төмендеуінен өкпенің өмірлік сыйымдылығы және тыныс алу кішірейеді.

Клиникалық бейнесі.Науқас шағымдарынан ентігуге, тез шаршағыштыққа және жұмысқа қабілеттілігінің төмендеуіне, жүрек лүпілі және ырғақсыздығына, жүрек тұсының ауырсынуына, қан түкіруге, дауысының қарлығуына немесе афонияға (даусының шықпай қалуы) көңіл бөлуі керек. Кей науқастардың сырқатында жүрек демікпесімен өкпе сусінделенуінің ұстамаларының болуы анықталады. Науқастардағы жүрек шамасыздығының ерте білінуі – ентігу болып табылады. Қарағанда бет ұшының “митралды” қызаруы, саусақтарының көгеруі және терінің бозаруына назар аударады. Ерте жастан дамыған митрал қақпақшаның тарылуында кеуде қуысының сол жартысы, оң жартысына қарағанда кіші болады, бойының өсуі қалыңқы және инфантилизм белгілері пайда болады. Жүрек ұшы соққысы шектелген және бесінші қабырға аралықта бұғана орта сызығынан ішкері анықталады. Көп жағдайда жүрек ұшын сипағанда бүкіл диастола кезінде диастолалық діріл – “мысық пырылын” анықтауға болады. Тықылдату арқылы салыстырмалы тұйық шекарасының кеңейгенін анықтайды. Ұлғаю сатысы митрал тесіктің тарылуы айқындылығына байланысты. Тыңдағанда жүрек ұшында сарт еткен І дыбысы және митрал қақпақшаның ашылу дыбысы, өкпе артериясында ІІ дыбыстың басымдылығы анықталады. Стеноздың маңызды аускультациялық белгісі – жүрек ұшындағы босаңсу шуы естіледі. Кейбір кезде ол тек жиырылу алдындағы кезеңде естіледі. Төменгі жиырылу алдындағы дыбыстық шу біртіндеп жоғарылап, І дыбыстың сарт етіп естілуімен аяқталады. Митрал қақпақшаның тарылуында артериялық қысым қалыпты күйде қалады немесе шамалы төмендейді. Тоқыраулы жетіспеушілік дамығанда пульстық қысым едәуір төмендейді. Компенсация сатысында көк тамырлық қысым қалыпты күйде қалады немесе тек оң қарыншаның жиырылуы әлсірегенде күшейеді. Қан ағу уақытының ұзаруы өкпе қан тамырларындағы қан айналудың баяулығының ерте белгісі болып табылады. Митрал қақпақшаның стенозы бар науқастарды рентгенмен тексергенде тік проекциядан митраль пішіні анықталады. Бұл кезде тек қана жүрек мықынының тегістелуі ғана емес, сонымен қатар өкпелік конустың кеңеюінен болатын сол жақ контурдың 2 және 3 доғасының томпаюы анықталады. Ревматизмдік митрал стеноздың ағымы сол жақты көк тамырлық өзекшенің тарылу дәрежесіне және миокардтағы дистрофиялық өзгерістердің айқындылығына байланысты. Сол жақ көк тамыр қуысының шамалы тарылуында науқастар бірнеше жыл бойы физикалық белсенділік және толық жұмысқа қабілеттілік танытады. Бірақ жас адамдардың өзінде митраль стеноздың айқын түрлері жиі кездеседі. Бұл кезде гемодинамикалық өзгерістер алғашқыда кіші қан айналымда, кейінірек стеноздың үдеуіне қарай үлкен қан айналымында пайда болады. Митрал стеноздың бірнеше клиникалық түрлерін ажыратады. Афониялық немесе “мылқау” стенозда тыңдағанда ақаулық белгілер анықталмайды. Стеноздың “мылқау” түрін анықтау ауру симптомдарын талдауға және өкпе артериясындағы қан айналудың жағдайын бағалауға негізделеді. Қосымша зерттеулерден эхокардиография мен рентгенография жасалады. Митрал стенозы жүректің жүйке – бұлшық ет аппаратының шеттен тыс қозуымен жиі ұштасады. Мұндай жағдайларды жүрек лүпілі ырғағының бұзылуы, вазомоторлық өзгерістер байқалып, жүректің гипотиреоз кезіндегі өзгеру белгілеріне ұқсайды. Жүректі рентгенмен тексергенде жүрекшенің шеттен тыс ұлғаюы, перикард жылауығы және жүрек зақымдануларымен шатастырмас үшін митралды стеноздың атриомегалиялық түріне көңіл бөлу керек. Кейде митрал стеноздың ағымы жүрек демікпесі ұстамасымен, өкпе сусінделенуімен сипатталады. Бұлардың пайда болуы көбіне физикалық күш түсуге байланысты, сирек жағдайларда себепсізде болуы мүмкін. Бұл науқастарда әдетте сол жақ жүрекше ұлғаймайды, оң жақ қарынша шамасыздық белгілері болмайды.