Правы і абавязкі прадпрымальніка.

Пр-нік маеправа:

•займацца любой гасп. дз-цю, не забарон. заканад-вам;

•ствараць любыя Пр-ствы, арганізацыя якіх не супярэчыць заканад-ву;

•прыцягваць на дамоўных пачатках для вядзення ПД маёмасць, грашовыя сродкі іншых грамадзян, пр-стваў і арганізацый, у тым ліку зам-х юрыд. і фіз. асоб;

•удзельнічаць сваёй маёмасцю і маёмасцю, атрыманай на законнай падставе, у дз-ці іншых гаспадарчых суб'ектаў;

•самастойна фармаваць праграму гасп. дз-ці, выбіраць пастаўшчыкоў і спажыўцоў сваёй прадукцыі, усталёўваць кошты і тарыфы ў адпаведнасці з заканад-вам РБ і складзенымі дамовамі;

•самастойна наймаць і звальняць працаўнікоў у адпав-ці з заканад-вам і працоўнай дамовай (кантрактам);

•вольна распараджацца прыбыткамад ПД, што застаецца пасля выплаты падаткаў і інш. абавязк. плацяжоў.

•атрымліваць любы, не абмежаваны па памерах асабісты прыбытак;

•карыстацца дзярж. с-май сац. забеспяч. і сац. страх-ня;

Пр-нік абавязаны:

•выконваць усе абавязанні, якія вынікаюць з заканадаўства і дамоў (кантрактаў);

•складаць дамовы ці кантракты з грамадзянамі;

•прадугледжваць у працоўных дамовах (дамовах, кантрактах) аплату працы працаўнікоў не ніжэй усталяванага мін. ўзроўня, іншыя сац.-эканам. гарантыі;

•выплачваць абавязковыя страхавыя ўзносы на дзярж. сац. страхаванне;

•ажыццяўляць меры па забеспячэнні экалагічнай бяспекі, аховы працы, тэхнікі бяспекі, вытворчай гігіены і санітарыі, кіруючыся дзейснымі становішчамі і нормамі;

•вырабляць разлікі з усімі працаўнікамі, прыцягнутымі для працы паводле складзеных дамоў, незалежна ад свайго фінансавага стану;

•выконваць правы і законныя інтарэсы спажыўцоў;

•атрымліваць ва ўсталяваным парадку адмысловы дазвол (ліцэнзію) на дз-ць у сферах, якія падлягаюць ліцэнзаванню ў адпаведнасці з заканад-вам РБ;

•выконваць рашэнні дзярж. органаў і іншых суб'ектаў права, упаўнаважаных Прэзідэнтам РБ, што здзяйсняюць рэгуляванне і кантроль за коштаўтварэннем;

•выконваць усталяваны парадак коштаўтварэння, парадак вылічэння выдаткаў.

14. Гарантыі і падтрымка пр-ва, адказнасць дзярж. органаў за парушэнне правоў пр-нікаў.

У РБ гарантуецца:

- Права грамадзян і юрыд.асоб займацца ПД, ствараць пр-ствы і набываць неабх-ю для гэтай дз-ці маёмасць.

- Абарона правоў і законных інтарэсаў усіх пр-нікаў, якія дзейнічаюць у адпаведнасці з законам і інш. дамовамі.

- Навуковая тэхнічна-прававая падтрымка ПД.

- Страхаванне прадпрым-кай рызыкі.

- Забарона ўмяшальніцтва ўласніка і любой трэццяй асобы ў дзейнасць пр-ніка пасля заключэння кантракта, акрамя выпадкаў, прадугледжанных у кантракце.

Для павышэння эффектыўнасці і шырокага распаўсюджвання ПД дзяржава стварае інфармац., даследчыя і інш. цэнтры, іннавацыйныя і інш. фонды.

Пр-нікі і невялікія пр-ствы м.Б. не м.б. раўназначнымі канкурэнтамі буйных тав-ваў без спец.мердзярж.падтрымкі. Асноўныя задачы падтрымкі:

- Стварэнне ўмоў для уваходу ў рынак.

-Забеспячэнне ўмоў росту прыватнага сектара у эканоміцы.

- Далучэнне пр-ства да вырашэння актуальных праблем краіны.

Урад РБ зацвердзіў “Дзяржаўную праграмму падтрымкі і развіцця пр-ства”. Яна прадугледжвае шэраг мер каардынацыі і ўзаемадзеяння органаў дзярж.кіравання і пр-каў, пашырэнне дзярж. падтрымкі пр-ва.У якасці прыярытэтнай у праграмме вызначана задача развіцця дробнага і сярэдняга пр-ва ў сферы вытв-ці тавараў і паслуг.

На сёніші дзень працуе: Бел. навукова-прамысловая асацыяцыя, Бел. саюз пр-каў і арандатараў, Саюз пр-каў РБ. У Бел.створаны інвестыцыйны фонд для падтр.м.ісяр.Б.

Кампаненты формаўдзярж. падтрымкім.Б.:

1. Прамыя датацыі (фінансаванне) праз бюджэт. Сумма павінна быць прызначана для пакрыцця страт (кампенсацыі) ад якіх не застрахаваны м.Б. Датацыі пакраваюць рызыкоўныя праекты іннавацыйнага хар-ру.

2. Размяшчэнне дзярж. заказаў на буйных пр-ствах з устанаўленнем абавязковага працэнту заказаў, якія буйныя пр-ствы абавязаны переадаваць м.Б..

3. Дзяржава выступае ў якасці гаранта пры атрыманні банкаўскіх крэдытаў. Таму дробнаму Б. прасцей атрымаць крэдыт.

4. м.Б. павінен мець падатковыя льготы. Прычым доля, якая абкладаецца падаткамі, можа змяншацца, калі фірма павялічвае ўклады ў сац. сферу ці ў развіццё вытворчасці.

// Умяшанне дзяржавы ці іншых органаў або іх службовых асоб у дз-ць пр-каў не дапускаецца, акрамя выпадкаў прадугледжаных заканадаўствам. Калі ў выпадку незаконных дзеянняў ограны ўлады наносяць шкоду пр-ніку, то яны абавязаны кампенсаваць усе страты. Спрэчкі аб кампенсацыі вырашаюцца праз суд.

Маёмасная адказнасць і спыненне прадпр.дз-ці (ПД).

Маёмасная адказнасць пр-ніка, які ажыцяўляе сваю дз-ць на аснове кантракта ці дамовы, павінна быць вызначана ў кантракце ці дамове. Яна можа забяспечвацца ўнясеннем залогавай суммы ці прадстаўленнем для гэтых мэт асабістай маёмасці.

Пр-нікі, якія ажыцяўляюць сваю дз-ць без стварэння юрыд. асобы адказвае па абавязацельствах маёмасцю.

Маёмасная адказнасць натупае ў выпадках:

1)Парушэнне існуючага заканадаўства;

2)Невыкананне заключанных дагавораў;

3)Парушэнне правоў уласніка і іншых суб’ектаў;

4)Забруджванне навакольнага асяродзя;

5)Падману спажыўца ў адносіну якасці тавару, спосабаў іх прымянення, прадстаўленне няпоўнай інфармацыі для наўмыснага ўвяздення спажыўца у зман;

6)Паведамленн,е або распаўсюджванне звестак пра канкурэнтаў і інш.

7)Выпуску тавараў са знешнім афармленнем, якое прымяняецца ў іншай вытворчасці.

У загаданных выпадках суд па іску зацікаўленнага боку можа абавязаць пр-ніка спыніць супрацьпраўныя дзеянні, аднавіць становішча, якое было на пярэдадні парушана; можа абавязаць кампенсаваць нанесены урон і інш. дзеянні, прадугледжаннае заканадаўствам.

Спыненне ПД адбываецца па рашэнню пр-ніка, уласніка маёмасці, ці па рашэнню суда.

ПД спыняецца судом у выпадках:

1) Неаднаразавае і грубае нарушэнне заканадаўства;

2) Ухіленне ад выплаты падаткаў;

3) Прызнанне прадпрымальніка банкрутам;

4) Ажыцяўденне ПД, займацца якой забаронена.