Берілген концентрация бойынша ерітінді дайындау

.

Жұмыстың мақсаты

Химиялық ыдыстармен жұмыс істеуге үйрету және құрғақ тұздардан берілген концентрацияда ерітінді дайындау біліктілігін қалыптастыру

 Жұмыстың мазмұны

Концентрациясы әртүрлі ерітінділер дайындау.

 Қауіпсіздік ережесі

Жұмысты жасау кезінде химиялық реактивтерді ұқыпты қолдану, реактивтердің зертханалық столға және киімге төгілмеуін қадағалау керек.  

Теориялықнегізі

Ерітінділер дегеніміз – екі немесе одан да көп компоненттерден тұратын, құрамы өзгермелі гомогенді(біртекті) жүйе.

Ерітінділердің маңызды түрі – сұйық ерітінділер.

Ерітінділер еріген заттан және еріткіштен тұрады. Ерітінді құрамы еріген затпен еріткіш мөлшерімен анықталады. Ерітінді концентрациясын сипаттау үшін жиі қолданатын бірнеше әдістер бар.

1)Еріген заттың массалық үлесі w(В) дегеніміз еріген заттың массасының m(B) ерітінді массасына m_жалпы қатынасы:

                           w (В) = m(В)/m_жалпы немесе w (В) = 100×m(В)/m_жалпы (%);

2) Молярлық концентрация с(В) дегеніміз 1 л ерітіндідегі еріген заттың мөлшері:

с(В) = n(В)/V_ер-ді, (моль/л);

қолданбалы химия кафедрасы

3) Моляльдік концентрация дегеніміз 1 кг еріткіштегі еріген заттың мөлшері:

b(В) = n(В)/m_ер-ш, (моль/кг);

4) Нормальдік концентрация дегеніміз 1 л ерітіндідегі еріген заттың эквиваленттік зат мөлшері:

с( В) = n( В)/V_{ерітінді}, (моль/л);

мұндағы, n( В)-эквиваленттік зат мөлшері.

5) Титр дегеніміз 1 мл ерітіндідегі еріген заттың грамы:

, (г/мл)

Қажетті қондырғылар мен реактивтер:

а) аналитикалық таразы;

б) ұнтақтағыш фарфор ыдыс;

в) өлшеуіш колба 200 мл.

г) 100 және 300 мл стақандар

д) ерітінділер құюға арналған шыны ыдыс;

е) 25, 50 мл мензуркалар;

ж) натрий хлориді;

з) дистилденген су.

Жұмыстың жүру барысы

1. Берілген концентрациядағы тұздың массасын есептеу.

Мысалы: 10 % 200 г натрий сульфатының ерітіндісін дайындау үшін:

100 г ерітіндіде 10 г Na₂SO₄

200 г ерітіндіде m г Na₂SO₄

 г. Судың массасы 200 - 20 = 180 г.

Таразыда 10 г Na₂SO₄ өлшеп, 200 мл колбаға салып, белгі қойылған жерге дейін суды араластыра отырып, құйыңдар.

Кестеден 10 % Na₂SO₄ ерітіндісінің тығыздығын табамыз:

ол 1,091 г/см³ тең. Ерітіндінің массасы: m = V× p = 1000 × 1,091 = 1091 г

100 г ерітіндіде   10 г Na₂SO₄

1091 г ерітіндіде m г Na₂SO₄

 қолданбалы химия кафедрасы

 г.

 моль/л

Осы сияқты басқа концентрацияларды есептеңіздер.

Бақылау сұрақтары;

1. 1 л ерітіндіде 10,6 г натрий карбонаты бар. Осы ерітіндінің молярлық, нормальдық, моляльдік концентрацияларын есептеңіздер.

2. Калий гидроксидінің ерітіндісін дайындау үшін 5,6 г КОН 500 г суға ерітілді. Моляльдік концентрациясы мен мольдік үлесін есептеңіздер.

Қолданбалы химия кафедрасының

17.08.2016 ж.  отырысында

№1 хаттамасында  бекітілді

қолданбалы химия кафедрасы

№ 6 зертханалық жұмыс

Электролиттiк диссоциация және иондық процестер

Жұмыстың мақсаты

Әлсiз және күштi электролиттердiң қасиетiн зерттеп, олардың алу   жолдарымен танысу және иондық теңдiктi жазып үйрену.

Жұмыстың мазмұны

1. Ерітiндiлердiң электрөткiзгiштiгi.

2. Иондық процестер.

3. Қышқыл мен негiздердiң химиялық белсенділіктерін салыстыру.

Жұмыстың теориялық негізі

Электролиттер - сулы ерiтiндiде және балқымаларда ионға диссоциацияланатын заттар. Әлсiз электролиттер қайтымды тепе-теңдiк түзіп өте аз иондарға диссоциацияланады. Күшті электролиттер иондарға толық ыдырайды. Электролиттік сандық сипаттамасын алу үшін диссоциация дәрежесі ұғымы енгізіледі:

                                          =с_д/с

Мұндағы,  - диссоциациялану дәрежесі, с_д - диссоциацияға ұшыраған молекуланың концентрациясы, с - ерітіндінің бастапқы концентрациясы. Әлсіз электролиттердің диссоциациясы қайтымды процесс. Мысалы:

                             СН₃СООН СН₃СОО^- + Н⁺

Диссоциациялану константасы (К_д) әлсiз қышқылдың, негіздің, ал ерігіштік көбейтіндісі (ЕК) нашар еритiн тұздар мен гидроксидтердiң сипаттамалары болып келеді. (К_д және ЕК-нiң мәндерi кестелерде берiлген).

қолданбалы химия кафедрасы

Қолданылатын реактивтер мен аспаптар

1. Стакандар - 7, көмiр стержендерi мен шам, электрошнур мен вилка.

2. Қант, сірке қышқылы, азот қышқылы, аммоний гидроксидi, натрий гидроксидi, калий нитраты ерітiндiлерi және дистилденген су.

3. Темiр(III), мыс, аммоний тұздарының, натрий силикатының, аммоний молибдатының, натрий карбонатының, натрий ацетатының, калий иодидiнің, кальций карбонатының ерiтiндiлерi.

 Жұмыстың барысы

1-тәжiрибе. Ерiтiндiлердiң электрөткізгіштігі

Ерiтiндiлердiң электрөткізгіштігін білу үшiн қышқылдардың, тұздардың және гидроксидтердiң судағы ерітінділері алынады. Көлемi 100 мл 7-стаканға 20-30 мл ден кестеде көрсетiлген ертiндiлердi құйып алады да көмiр электродтар батырылады, электр тоққа қосылады, электр шамының жану күшiне қарап электролиттің күшi туралы қорытынды жасалады.

1-кесте

Не үшін ерітiндiлердің концентрациялары бiрдей етіп алынған?

Зерттелген ерітiндiлердiң электрөткізгіштігі неге әртүрлi? Осы электролиттердiң диссоциациялану теңдеулерін жазып, әлсiз электролиттердiң диссоциациялану константасын К_д анықтаңыз.

2-тәжiрибе. Иондық процестер.