Распределительные устройства на подстанциях.

По конструктивному исполнению РУ делят на открытие и закрытие. Они могут быть комплектными (сборка на предприятии – изготовителе) или сборные (сборка частично или полностью на месте применения).

Открытое распределительное устройство (ОРУ) – распределительное устройство, все или основное оборудование которого расположено на открытом воздухе; закрытое распределительное устройство (ЗРУ) – устройство, оборудование которого расположено в здании.

Комплектное распределительное устройство (КРУ) – распределительное устройство, состоящее из шкафов, закрытых полностью или частично, или блоков с встроенными в них аппаратами, устройствами защиты и автоматики, измерительными приборами, вспомогательными устройствами, поставляемое в собранном или полностью подготовленном для сборки виде и предназначенное для внутренней установки.

Комплектное распределительное устройство наружной установки (КРУН) – это КРУ, предназначенное для наружной установки.

Магистральная схема на трансформаторных подстанциях

Магистральные схемы напряжением выше 1 кВ.

Радиальная схема на подстанциях.

Преимущества радиальных схем – простота выполнения и надежность эксплуатации, возможность применения простой и надежной защиты и автоматизации. Недостатком такой схемы является то, что при аварийном отключении питающей радиальной линии на цеховом РП3 нарушается электроснабжение нескольких цеховых ТП (3, 4, 5). Для устранения этого недостатка радиальную схему питания (РП1 и РП2) делают от двух независимых источников (разные шины ГПП) и для повышения надежности применяют АВР.

Применение радиальных схем электроснабжения увеличивает количество высоковольтных аппаратов, что увеличивает капитальные затраты.

50) электр энергияның сапалық көрсеткіштері

Электр станция көрсеткіштері.

1. Кернеу қалыптасқан аралығы бU_у .

2. Кернеу өзгеруінің аралығы бU_t.

3. Фликер дозасы Р_t; фликер-адамның кернеу тербелісінен пайда

болатын жасанды жарық көздері ағындарының тербелісін субъективті қабылдауы.

4. Кернеудің синусойдалды еместік коэффициенті К_и.

Кернеудің n -ші гармоника құраушысының коэффициенті К_u(n).

5. Кері тізбек бойынша кернеудің симметриялы еместік коэффициенті.

6.Нөлдік тізбек бойынша кернеудің симметриялы еместік коэффициенті К_2u.

7.Жиіліктің ауытқуы К_оu.

8.Кернеу құлауының ұзақтығы f.

9. Импульстік кернеу М.

10. Уақытша асқын кернеу коэффициенті U_имп.

11. Энергия сапасының (ЭС) нормалары.

Кернеудің синусоидалды еместігі келесідей көрсеткіштермен сипатталады:

-кернеу қисылығының синусоидалылығының ығысу коэффициенті;

-кернеудің n -ші реттік гармоникалық құрауыштар коэффициентімен.

Кернеудің симметриялы еместігі келесі көрсеткіштермен сипатталады:

- кернеудің симметриялы еместігінің кері тізбегінің коэффициенті К_2u;

- кернеу симметриялы еместігінің нөлдік тізбегі коэффициентімен К_0u.

Рұқсат етілген қалыпты мән К_2u тең 2,0%.

Рұқсат етілген шекті мән К_2u тең 4,0%.

Рұқсат етілген қалыпты мән К_0u-тен 2,0%; тең төрт жетекті электр жүйесіндегі 0,38 кВ ортақ нүктелеріндегі қосылым.

Жиілік ауытқуы  f

Электр жүйесіндегі айнымалы токта кернеу жиілігінің ауытқуы жиіліктің ауытқу көрсеткішімен сипатталып, келесідей нормаланады:

- қалыпты рұқсат етілетін  f тең  0,2 Гц;

- шекті рұқсат етілетін  f тең  0,4 Гц.

Кернеудің ауытқуы ((U_у)

Кернеу ауытқуы қалыптасқан кернеу ауытқуының көрсеткішімен сипатталады. Оның келесі нормалары қарастырылады:

-электр энергиясы қабылдағыштарының шығыстарында қалыптасқан кернеу ауытқуының  5% қалыпты рұқсат етілетін және шекті рұқсат етілетін.

51. электр энергияның сапалық нормалары

ЭС нормасының екі түрі бар: қалыпты рұқсат етілетін және шекті рұқсат етілетін.

ЭС көрсеткіштерінің аталған нормаларға сәйкестігін 24 сағатқа тең есептік уақытша бағалайды.

Электр энергия сапасының көрсеткіштерінің тізімі мен нормативтік мәндері МЕСИ ГОСТ 13109-97 «Электр жабдықтау жүйелеріндегі электр энергия сапасының нормалары», 01.01.1999 ж бастап енгізілген.

Стандарт кейбір электр энергияны тұтынушыларына және қабылдағыштарына тиесілі электр желінің электр жабдықтау жүйесіндегі жиілігі 50Гц үш фазалық және бір фазалық электр желілеріне қосылатын нүктелерінің электр энергиясының көрсеткіштері мен сапа нормаларын белгілейміз.

Электр энергиясын санау

1. Электр энергиясын төлемдік есепке алу – кәсіпорынның электрмен жабдықтау ұйымымен ақшалай есептеу.

2. Техникалық (бақылау үшін) есепке алу цех пен кәсіпорынның ішкі электр энергиясының шығынын бақылаудың арасындағы шаруашылық есептеуі үшін қажет.

Төлемдік санауыштар электрмен жабдықтау ұйымның электр торабының баланстық бөлігі мен тұтынушы аралығында орнатылады: қосалқы станцияларда алшақтатылған желілерге егер олардан тек жалғыз кәсіпорын қоректенсе, ал егер желі магистральді болса, онда станциялар 0,5 сыныпты трансформаторлары болған жағдайда БТҚС-ның (басты төмендеткіш қосалқы станция) жоғары кернеуіне орнатылады. Бұған кері жағдайда төменгі кернеуіне (6-10кВ) орнатылады, ал трансформаторлардағы электр энергияның шығыны есептік жолмен анықталып төленеді.

Техникалық (бақылау үшін) есепке алудың санауыштар БТҚС-ң трансформаторының төменгі кернеу жағына (6-10кВ) және таратушы қосалқы станциялардың кірісіне орнатылады.

Активті электр энергияны бақылаушы санауыштар цехтік ТП қоректендіретін 6-10 кВ желілерде және де электр берілісінің 6-10кВ барлық желілерінде орнатылды: АҚ, СҚ, электр пештер.

Реактивті электр энергиясын бақылаушы санауыштар барлық қарымтауыш құрылғыларда орнатылды: КБ, СҚ, СК және де цехтік ТП қоректендіретін желілердегі тұтынушыларға қарай.

ЭЭБЕАЖ – электр энергияны бақылау мен есепке алудың автоматтандырылған жүйесі.

Қазіргі уақытта Қазақстандық «Сайман корпорациясы» энергетикалық кәсіпорындарда, өнеркәсіпте және тансымдық секторда, бір-бірінен санауыштан алынған мәліметті диспетчерлік орынға жеткізу тәсілдерімен ерекшелінетін электр энергияны есепке алудың екі жүйесін жасап өндіруде.

RLC технологиялы техникалық және программалық құралдар комплексі «Saiman Net» тұрмыстық тұтынушылар үшін және өнеркәсіптік кәсіпорындарда ақпаратты қабылдап және тарататын жоғары жиілікті байланыс арналары ретінде бұрыннан белгілі 0,4кВ күштік желіні пайдалана отырып, электр энергиясы санауыштың телеметрикалық шығысынан импульстер мөлшер жайын өлшеуге арналған ақпаратты-импульстік болып табылады.

53. электр қауіпсіздігінің қорғану шаралары

Электр қондырғылар электр қауіпсіздігіне қатысты төрт түрге бөлінеді:

а) бейтарабы терең жерге қосылған немесе тиімді жерге қосылған желідегі 1кВ жоғары кернеулі электр қондырғылар;

б) бейтарабы оқшауланған немесе доға сөндіргіш реактор арқылы жерлендірілген;

в) тікелей жерлендірілген бейтараптамалы 1кВ дейінгі электр қондырғылары;

г) оқшауламаланған бейтарапталмаған 1кВ дейінгі электр қондырғылар.

Тікелей жерлендірілген бейтараптама дегеніміз жерлендіргіш құрылғыға тікелей немесе аз кедергі арқылы (мысалы, трансформаторы арқылы) қосылған трансформаторлар немесе генератор бейтараптамасы.

Оқшауламаланған бейтараптама деп жерлендіргіш құрылғыға қосылған немесе оған үлкен кедергілі сигнал беруші, өлшеуіш, қорғаушы аспаптар және жерлендіруші доға сөндіргіш реактор мен оған қажетті құрылғылар арқылы трансформатор немесе генератор бейтараптамасын айтамыз.

Электр қондырғыштың белгілі бір бөлігін немесе басқа бір қондырғыны жерлендіру деп сол бөлігі жерлендіруші құрылғымен арнайы электрлік қосылуын айтады. Электр қондырғысының металды бөліктерін электр қауіпсіздігін қамтамасыз ету мақсатында жерлендіруді қорғаныстық жерлендіру деп атайды.

Жұмыстық жерлендіру – электр қондырғысының тоқ жүретін бөлігін жерлендіру. Ол электр қондырғының қалыпты жұмыс режімін қамтамасыз етеді.

Нөлдеу дегеніміз кернеу астында қалуы мүмкін болған электр қондырғысының металды бөліктерін қорғаныстық нөлдік сыммен қосуды айтамыз.

Жалпы қойылатын талаптар

Оқшаулама бүлінген уақытта адамдарды электр тоғының соғуынан қорғау үшін келесі қорғану шараларының бірі қолдануы тиіс:

а) жерлендіру;

б) нөлдеу;

в) қорғаныстық ажырату;

г) бөліктеуіш трансформатор;

д) аз кернеу;

е) екі қабатты оқшаулама;

ж) потенциялдарды деңгейлестіру.

54. 1 кВ дейінгі желіде қысқаша тұйықталу тоғын есептеу

Последствиями КЗ являются резкое увеличение тока в короткозамкнутой цепи и снижение напряжения в отдельных точках системы. Расчет токов КЗ выполняют в именованных или относительных единицах. При расчете в относительных единицах все величины сравнивают с базисными, в качестве которых принимают базисную мощность S_б и базисное напряжение U_б.

За базисную мощность принимают мощность одного трансформатора ГПП или условную единицу, например 100 или 1000 МВА. Для основной ступени, для которой рассчитывается Iк принимают U_б=U_ср, на которой имеет место КЗ. При этом

I_б = S_б/ U_б; X_б = U_ср.² /S_б.

Мощность КЗ в заданной точке КЗ при базовом напряжении:

Sк = S_k⁽³⁾ = U_срI_к  = U_бI_к или S_k = S_б / ∑X_б.

Для определения суммарного базисного сопротивления до точки КЗ определяются базисные сопротивления элементов СЭС.

Для системы

а) если задана S_к., то                   ;

б) если задана мощность трансформаторов системы S_н.т., то

Для трансформатора

а) при S_н.т.  ≥ 630 кВА     Х_б.т. =

б) при S_н.т.  < 630 кВА, для которых учитывается активное сопротивление обмоток трансформатора

 - потери короткого замыкания в трансформаторе, кВА

.

Для линий (ВЛ, КЛ, токопроводы)

где x_o, r_o – индуктивное и активное сопротивление линии на 1 км длины, Ом/км;

           l –длина линии, км.

Для схем с последовательно включенными элементами ударный ток опре­деляют по выражению

где I⁽³⁾_по – периодическая составляющая тока КЗ в начальный момент (~I_к);

Т_а - постоянная времени затухания апериодической составляющей тока КЗ; к_уд — ударный коэффициент для времени t = 0,01 с. Постоянную времени Т_а определяют по уравнению

Ударный ток синхронного и асинхронного электродвигателей определяет­ся следующим образом:

1) Энергетикалық және технологиялық жүйелерде тұтынушыларды электрмен жабдықтау

2) Электрлік жүктеменің сұлбасы 

3) Ұзақтығы бойынша жылдық сұлбаны тұрғызу

4) Өндірістік тұтынушылардың электр энергиясының сипаттамалары

5. Электр қоңдырғылар түрлері.

6) Электрмен жабдықтау бойынша электр қондырғылардың категориясы

7) Жүктеменің негізгі анықтамасы және белгілері

8) Орташа жүктемелер

9) Максималды және есептік жүктеме

10) Қолдану коэффициенті, максимум коэффициенті

11) Сұраныс коэффициенті, қосылу коэффициенті

12) Жүктеме графигінің форма коэффициенті, максимум жүктеменің әр уақыттылық коэффициенті

13) Энергияны қолдану бойынша ауысым коэффициенті, электр қондырғылардың тиімді саны

14. Орташа жүктеменің анықтамасы.

16. Келістірілген диаграмма әдісі бойынша есептік жүктеме анықтау 17. Көмекші әдіс.

18. Реактивті қуаттың физикалық анықтамасы.

19. Реактивті қуатты тұтынушылары және генераторы.

20. Реактивті қуаттың компенсациалаудың технико-экономиялық шарты

21. Реактивті қуатты қолдану төмендету шаралары.

22. Кернеу 1кВ-тан төмен шиналарға КБ қосылу сұлбасы

23. Кернеу 1кВ-тан жоғары шиналарға КБ қосылу сұлбасы

24. КБ қуатың есептеу реттеу.

25. 1 кВ-ка дейінгі желіде компенсациялауды жобалау

26. 1 кВ-тан жоғары желіде компенсациялауды жобалау

27. Сымдар мен кабельдерді орналастыру (тарту) әдісі

28.Күштік және жарықтандыру тораптарының сұлбасы және құрылысы

29. 1 кВ-қа дейінгі желідегі сақтандырғыш

30)Автоматты әуелік ажыратқыштар

31) Автоматты әуелік ажыратқыштарды таңдау

32) 1 кВ дейінгі сымдар мен кабельдердің қимасын анықтау

33) Шиналық сымдарды таңдау

34) Троллейлік желілерді есептеу(Расчет троллейных линии)

35) Электрлік жарықтандыру тораптарын есептеу(то что нашлось)

36)Сыртқы электр тораптары

37)Ішкі электр тораптары

38) Кернеуі 1кВ-тан жоғары радиалды сұлбалар

39) Кернеуі 1кВ-тан жоғары магистральді сұлбалар

40)Зауыттың ішкі электр жабдықтауының аралас қоректендіру сұлбасы

41. Кернеуі 1 кВ жоғары әуелік желінің қимасын есептеу

42. Кернеуі 1 кВ жоғары кабелдік желінің қимасын есептеу

43. Кабелдік кірістері бар қосалқы станцияның сұлбасы

44. Тұйықтағы қосалқы стансаның сұлбасы

46. Күштік ажыратқыштары бар қосалқы стансисының сұлбасы

47. Распределительные устройства на подстанциях.

48. Магистральная схема на трансформаторных подстанциях

49. Радиальная схема на подстанциях.

50) электр энергияның сапалық көрсеткіштері

51. электр энергияның сапалық нормалары

52. электр энергиясын санау

53. электр қауіпсіздігінің қорғану шаралары

54. 1 кВ дейінгі желіде қысқаша тұйықталу тоғын есептеу