ПАТРАБАВАННІ ДА КУРСАВЫХ РАБОТ

Міністэрства адукацыі Рэспублікі Беларусь

Беларускі дзяржаўны ўніверсітэт

ЗАЦВЯРДЖАЮ

Прарэктар па вучэбнай рабоце

________________ А. В. Данільчанка

________________

Рэгістрацыйны № УД – __________/р.

Гісторыя Расіі і Украіны (XVII – XVIII стст.)

Вучэбная праграма па спецыяльнасці:

Гісторыя (па кірунках) 

Факультэт Гістарычны

           (назва факультэта)

Кафедра гісторыя Расіі

           (назва кафедры)

Курс (курсы) 1 (б/м паток)

Семестр 2 (2)

Лекцыі ___–___ гадзіны                Экзамен _____няма_____

              (колькасць гадзін)                                                                                 (семестр)

Практычныя (семінарскія)

заняткі  12 гадзін_____                Залік______2 (2)_______

    (колькасць гадзін)                                                                             (семестр)

КСР __–___ гадзіны(на групу)          Курсавы праект (работа) __2, 4, 6_

              (колькасць гадзін)                                                                                                                             (семестр)

Усяго аўдыторных                                 

Гадзін па дысцыпліне ____12___гадзін                   

                                   (колькасць гадзін)                                  

Усяго гадзін                                                  Форма атрымання

па дысцыпліне ___80___гадзін                  вышэйшай адукацыі дзённая

                                  (колькасць гадзін)

Складальнік: В.А. Кахновіч, кандыдат гістарычных навук, дацэнт

2015 г.

Вучэбная праграма складзена на падставе вучэбнай праграмы па дысцыпліне

гісторыя Расіі і Украіны.

Вучэбная праграма па спецыяльнасці  1–21 03 01  Гісторыя (па кірунках)»,

зацверджана 27.06.2013 г., рэгістрацыйны № УД – 9264 / баз.

Разгледжана і рэкамендавана да зацвярджэння на паседжанні кафедры

гісторыі Расіі

(назва кафедры)

__27.06.2013 г., № 17

(дата, нумар пратакола)

Загадчык кафедры

________________ (О.А. Яноўскі)

(подпіс)                           (І.І па Б Прозвішча)

Адобрана і рэкамендавана да зацвярджэння Вучэбна-метадычнай камісіяй гістарычнага факультэта

1.07.2013 г., № 9

(дата, нумар пратакола)

Старшыня

___________ (В.В. Сергеенкава)

(подпіс)                           (І.І па Б Прозвішча)

Тлумачальная запіска

Вучэбная праграма дысцыпліны «Гісторыя Расіі і Украіны (XVII - XVIII стст.)» распрацавана ў адпаведнасці загаду Міністра адукацыі Рэспублікі Беларусь ад 27.05.2013 г. № 405 «Парадак распрацоўкі і зацвярджэння вучэбных праграм і праграм практыкі для рэалізацыі зместу адукацыйных праграм вышэйшай адукацыі I ступені».

Вучэбная праграма ўлічвае патрабаванні адукацыйнага стандарту.

1.1 Агульныя патрабаванні да фарміравання сацыяльна-асобасных кампетэнцый выпускніка. Агульныя патрабаванні да фарміравання сацыялна-асобасных кампетэнцый выпускніка вызначаюцца па наступных прынцыпах:

§ Гуманізацыі як прыярытэтнага прынцыпа адукацыі, які забяспечвае асобасна-арыентаваны характар ​​адукацыйнага працэсу і творчую рэалізацыю выпускніка;

§ Фундаменталізацыі, які спрыяе арыентацыі зместу дысцыплін сацыяльна-гуманітарнага цыкла на выяўленне сутнасных асноў і сувязей паміж разнастайнымі працэсамі навакольнага свету, прыродазнаўчымі і гуманітарнымі ведамі;

§ Кампетэнтнаснага падыходу, які вызначае сістэму патрабаванняў да арганізацыі адукацыйнага працэсу, накіраваных на ўзмацненне яго практыкаарыентаванасці, павышэнне ролі самастойнай працы студэнтаў па вырашэнні задач і сітуацый, што мадэлююць сацыяльна-прафесійныя праблемы, фармірванне ў выпускнікоў здольнасці дзейнічаць у зменлівых жыццёвых умовах;

§ Сацыяльна-асобаснай падрыхтоўкі, якая забяспечвае фарміраванне ў студэнтаў сацыяльна-асобаснай кампетэнтнасці, заснаванай на адзінстве набытых гуманітарных ведаў і ўменняў, эмацыянальна-каштоўнасных адносін і сацыялна-творчага вопыту з улікам інтарэсаў, патрэбаў і магчымасцяў навучэнцаў;

§ Міждысцыплінарнасці і інтэгратыўнасці сацыяльна -гуманітарнай адукацыі, рэалізацыя якога забяспечвае цэласнасць вывучэння гуманітарных ведаў і іх ўзаемасувязь з сацыяльным кантэкстам будучай прафесійнай дзейнасці выпускніка;

§ Укараненне сучасных адукацыйных і інфармацыйных тэхналогій;

§ Рэалізацыя практыка-арыентаванага навучання.

У адпаведнасці з вышэйазначанымі прынцыпамі выпускнік вышэйшай навучальнай установы пры падрыхтоўцы па адукацыйнай праграме першай ступені павінен набыць наступныя сацыяльна-асобасныя кампетэнцыі:

- Кампетэнцыі культурна-каштоўнаснай і асобаснай арыентацыі,

- Кампетэнцыі грамадзянскасці і патрыятызму,

- Кампетэнцыі сацыяльнага ўзаемадзеяння,

- Кампетэнцыі высокай адаптыўнасці да зменаў інфармацыйнага асяроддзя;

- Кампетэнцыі маральна-этычнага пачатку ў гісторыі;

- Кампетэнцыі камунікацыі,

- Кампетэнцыі здароўезберажэння,

- Кампетэнцыі самаўдасканалення.

Сфарміраванасць у выпускніка сацыяльна-асобасных кампетэнцый спрыяе развіццю сацыяльна-прафесійнай кампетэнтнасці як інтеграванага выніку адукацыі ў ВНУ.

Выпускнік у працэсе сацыяльна-гуманітарнай падрыхтоўкі павінен развіць наступныя метапрадметныя кампетэнцыі:

- Валоданне метадамі сістэмнага і параўнальнага аналізу;

- Сфарміраванасць крытычнага мыслення;

- Валоданне ўменнямі праектавання і прагназавання;

- Уменне вучыцца, павышаць кваліфікацыю на працягу ўсяго жыцця;

- Уменне працаваць у камандзе;

- Сфарміраванасць асобасных якасцяў: самастойнасць, адказнасць, арганізаванасць, мэтанакіраванасць і іншыя матывацыйна-каштоўнасныя і эмацыйна-валявыя якасці.

1.2 Мэты і задачы вучэбнай дысцыпліны. Курс «Гісторыя Расіі і Украіны (XVII–XVIII стст. ) прызначаны для студэнтаў-гісторыкаў. Мэтай курса з'яўляецца выпрацоўка цэласнай сістэмы ведаў па гісторыі памежных з Беларуссю расійскіх і ўкраінскіх тэрыторый у кантэксце сусветнага гістарычнага працэсу і ў цеснай сувязі з курсам айчыннай гісторыі, якія вывучаецца паралельна. Праграма звязана адзінай канцэпцыяй, прынцыпамі адбору і выкладання матэрыялу. Структура праграмы суадносіцца з прынцыпамі гістарызму, вызначаецца адпаведнасцю гістарычнай рэчаіснасці. У аснову праграмы пакладзена аб'ектыўнае вызначэнне месца гісторыі Расіі і Украіны ў кантэксце еўрапейскай і сусветнай цывілізацыі.

Праграма вызначае аб'ём ведаў, якія патрабуюцца для студэнтаў-гісторыкаў. Пры яе распрацоўке ўлічваўся вопыт чытання лекцый і правядзення семінарскіх заняткаў на гістарычным факультэце Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта. У якасці вузлавых праблем, якія праходзяць праз увесь курс, аналізуецца сацыяльна-эканамічнае развіццё, палітычны лад, унутраная і знешняя палітыка, сацыяльныя і палітычныя рухі, развіццё грамадскай думкі, міжнацыянальныя і міжканфесійныя адносіны.

Асноўнымі задачамі выкладання дысцыпліны «Гісторыя Расіі і Украіны (XVII - XVIII стст.)» з'яўляюцца:

- Фарміраванне і развіццё гістарычнага мыслення студэнта;

- Фарміраванне прафесійных кампетэнцый гісторыка;

- Раскрыццё агульных тэндэнцый і спецыфікі развіцця ўсходніх славян у XVII-XVIII стст.;

- Фарміраванне мэтапакладання на практычнае ўкараненне атрыманых студэнтамі ведаў у іх прафесійнай дзейнасці і ў іншых сферах сацыяльнай актыўнасці для аналізу сучаснасці і прагназавання перспектыў будучага развіцця.

У адпаведнасці з патрабаваннямі адукацыйнага стандарту да кампетэнцый выпускніка па дысцыпліне «Гісторыя Расіі і Украіны» выпускнік павінен:

ведаць:

- Галоўныя складаючыя, што вызначаюць агульнаславянскія і ўсходнеславянскія рысы ў гісторыі Расіі і Украіны XVII–XVIII стст.;

- Асноўныя падзеі ўнутранай і знешнепалітычнай гісторыі ўсходнеславянскага рэгіёна, іх прычынна-выніковыя сувязі і тэндэнцыі, асаблівасці сацыяльна-эканамічнага развіцця;

- Змест этнакультурных працэсаў ва Усходняй Еўропе і змены ў рэлігійна-ідэалагічнай сферы;

- Этапы, заканамернасці, асаблівасці Расійскай дзяржаўнасці, характэрныя рысы абсалютызму;

- Сукупнасць фактаў, падзей, з'яў гісторыі Расіі і Украіны ў XVII–XVIII стст.;

- Агульныя заканамернасці і асаблівасці палітычнага і эканамічнага развіцця сацыяльнай структуры Расійскага царства і Расійскай імперыі;

- Працэс фарміравання і характэрныя рысы асноўных напрамкаў грамадскай думкі і культуры рускага і ўкраінскага народаў;

- Характарыстыкі галоўных гістарычных дзеячаў;

- Асноўны комплекс крыніц, сучасныя меркаванні даследчыкаў па найбольш важных праблемах гісторыі ўсходніх славян XVII–XVIII стст.;

умець :

- Прымяняць атрыманыя веды для вырашэння канкрэтных педагагічных, метадычных, інфармацыйна-пошукавых, навуковых, інавацыйных і іншых задач;

- Даказаць прыярытэтнасць агульнаславянскай і ўсходнеславянскай спадчыны ў гісторыі Расіі і Украіны;

- Знаходзіць агульнае і адметнае ў развіцці ўсходнееўрапейскага рэгіёну XVII–XVIII стст.;

- Выяўляць і крытычна ацэньваць сутнасць асноўных з'яў і працэсаў гісторыі Расіі і Украіны XVII–XVIII стст.;

- Тлумачыць уплыў розных культурна-цывілізацыйных фактараў на сацыяльна-эканамічнае, этна-канфесійнае, дзяржаўна-палітычнае і культурнае развіццё рускага і ўкраінскага народаў;

- Характарызаваць ролю і месца Расіі і Украіны ў рэгіянальным, цывілізацыйным і геапалітычным развіцці;

- Аналізаваць крыніцы па гісторыі Расіі і Украіны і на іх падставе рабіць самастойныя навукова абгрунтаваныя высновы;

- Даць самастойную і доказную ацэнку навуковых работ і вучэбнай літаратуры па асноўных аспектах гісторыі ўсходніх славян XVII–XVIII стст.;

валодаць:

- Навыкамі працы з гістарычнымі крыніцамі па курсу;

- Асноўнай фактычнай інфармацыяй па зместу курсу;

- Трывалымі ўяўленнямі аб спецыфіцы і скіраванасці гістарычнх працэсаў па вучэбнаму курсу;

- Уменнем характарызаваць ролю і месца Расіі і Украіны ў рэгіянальным, цывілізацыйным і геапалітычным развіцціпа курсу;

- Самастойнымі ацэначнымі поглядамі на сутнасць гістарыных падзей і прцэсаў гіторыі Расіі і Ўкраіны па курсу;

- Тэрміналогіяй і базавымі ўяўленнямі па гістарыяграфіі па курсу.

1.3 Структура зместу вучэбнай дысцыпліны.У структуры зместу вучэбнай дысцыпліны вылучаюцца дыдактычныя адзінкі (тэмы). Структура зместу вучэбнай дысцыпліны ўключае: тэмы навучальных заняткаў з пытаннямі. Па кожнай вучэбнай тэме ў адпаведнасці з мэтамі і задачамі па фарміраванню і развіццю ў студэнтаў прафесійных кампетэнцый праектуюцца і рэалізуюцца пэўныя лекцыйныя і семінарскія заняткі. Змест вучэбнай праграмы дазваляе вывучаць дысцыпліну і па праблемным, і па храналагічным прынцыпе.

1.4 Метады (тэхналогіі) навучання.Па кожным вучэбным модулю ў адпаведнасці з яго мэтамі і задачамі па фарміраванню і развіццю ў студэнтаў прафесійных кампетэнцый праектуюцца і рэалізуюцца розныя педагагічныя тэхналогіі. У ліку найбольш перспектыўных і эфектыўных сучасных інавацыйных адукацыйных сістэм і тэхналогій, якія дазваляюць рэалізаваць сістэмна-дзейнасны кампетэнтнасны падыход у вучэбна-выхаваўчым працэсе, пры вывучэнні курса «Гісторыя Расіі і Украіны» будуць выкарыстаны: варыятыўныя мадэлі кіруемай самастойнай работы студэнтаў, рэйтынгавая сістэма, інфармацыйныя тэхналогіі, гульнявыя тэхналогіі (арганізацыя і правядзенне дзелавых гульняў), метад праектаў.

1.5 Кіруемая самастойная праца студэнтаў. Кампетэнтнасны падыход прадугледжвае істотнае ўзмацненне практыкаарыентаванасці адукацыйнага працэсу і ўзрастанне ролі кіруемай самастойнай работы студэнтаў у падрыхтоўцы спецыялістаў з вышэйшай адукацыяй. Самастойная праца студэнтаў арганізуецца ў адпаведнасці з Палажэннем аб самастойнай рабоце студэнтаў БДУ і назапашаным вопытам гістарычнага факультэта БДУ (Гл.: Сергеенкова В.У. Кіруемая самастойная праца студэнтаў. Модульна- рэйтынгавая і рэйтынгавая сістэмы. – Мінск, 2004; Лабанаў А.П., Драздова М.В. Кіруемая самастойная праца студэнтаў у кантэксце інавацыйных тэхналогій. – Мінск, 2005; Педагагічныя асновы самастойнай работы студэнтаў / Пад рэд. А.Л. Жук. – Мінск, 2005).

Самастойная праца студэнтаў прадугледжвае выкананне тэстаў, здачу прамежкавых залікаў, азнаямленне з вучэбнай, вучэбна-метадычнай і навуковай літаратурай , працу з гістарычнымі крыніцамі, стварэнне прэзентацый.

1.6 Дыягностыка сфарміраванасці кампетэнцый студэнта. Адукацыйным стандартам першай ступені вызначаецца наступная працэдура дыягностыкі:

- Вызначэнне аб'екта дыягностыкі, якім з'яўляецца кампетэнцыі выпускніка ;

- Выяўленне факта вучэбных дасягненняў студэнта з дапамогай крытэрыяльна- арыентаваных тэстаў і іншых сродкаў дыягностыкі;

- Вымярэнне ступені адпаведнасці вучэбных дасягненняў студэнта патрабаванням адукацыйнага стандарту ;

- Ацэньванне вынікаў выяўлення і вымярэння адпаведнасці вучэбных дасягненняў студэнта патрабаванням адукацыйнага стандарту (з дапамогай шкалы ацэнак).

Ацэнка вучэбных дасягненняў студэнтаў на працягу семестра і на экзаменах па дысцыпліне ажыццяўляецца па дзесяцібальнай шкале.

Для дыягностыкі сфарміраванасці кампетэнцый выкарыстоўваюцца выкарыстоўваюцца  асноўныя сродкі: крытэрыяльна-арыентаваныя тэсты, прамежкавы залік , праекты і іншыя сродкі дыягностыкі.

Праграма курса ўключае лекыі, а таксама семінарскія заняткі, разлічаныя на 12 гадзін заняткаў, і выніковы залік.

ЗМЕСТ ВУЧЭБНАГА МАТЭРЫЯЛУ

ПАТРАБАВАННІ ДА КУРСАВЫХ РАБОТ

Курсавая работа па дысцыпліне «Гісторыя Расіі і Украіны» (XVII-XVIII стст.)» выконваецца студэнтамі 1-га і 2-га курсу гістарычнага факультэта па размеркаванні дэканату і студэнтамі 3-га і 4-га курсаў, якія спецыялізуюцца на кафедры гісторыі Расіі, па выбары студэнтамі тым курсавых работ. Тэматыка курсавых работ вызначаецца кафедрай, але студэнтам прадастаўляецца права выбару тэмы курсавой працы, назва якой можа быць удакладнена навуковым кіраўніком.

Курсавая праца з'яўляецца неад'емнай часткай сучаснага вучэбнага працэсу на гістарычным факультэце БДУ і, па азначэнні нарматыўных дакументаў, «значным этапам навучання студэнтаў у вышэйшай вучэбнай установе », мэтай якой з'яўляецца фарміраванне прафесійных навыкаў навуковага даследавання ў студэнтаў. Курсавая праца арыентавана на фарміраванне, замацаванне і развіццё практычных уменняў і навыкаў па адпаведнай спецыяльнасці. Такім чынам, мэтай курсавой работы як практычная рэалізацыя атрыманых ведаў па дысцыпліне, таксама паглыбленне гэтых ведаў, набыццё навыкаў самастойнага даследавання і напісання павінна аформленага тэксту.

Звяртаючыся да напісання курсавой работы студэнт з дапамогай навуковага кіраўніка павінен выразна пазначыць мэту даследавання - уяўны ці, дакладней, меркаваны вынік даследавання (тлумачэнне гістарычнага працэсу, з'явы або падзеі). Дасягненне пастаўленай мэты павінна абапірацца на правільна і выразна сфармаваныя задачы. У якасці асноўных задач, пастаўленых перад студэнтам пры напісанні курсавых работ, можна вылучыць наступныя:

- Знаёмства з метадалогіяй і метадамі правядзення гістарычных даследванняў;

- Замацаванне і паглыбленне тэарэтычных і практычных ведаў і прымяненне іх для вырашэння канкрэтных задач;

- Набыццё навыкаў працы з рознымі тыпамі пісьмовых крыніцаў, засваенне прынцыпаў іх навуковага аналізу і абагульнення, знешняй і ўнутранай крытыкі, метадаў здабывання, асэнсавання, выкарыстання магчыма поўнай і аб'ектыўнай інфармацыі, якая змяшчаецца ў іх;

- Авалоданне прыёмамі выразнага, яснага і пераканаўчага выкладання ў пісьмовай форме сваіх думак;

- Фарміраванне творчых і сучасных падыходаў да арганізацыі і правядзення навуковых даследаванняў і накіраванасці на практычнае засваенне вынікаў навуковай дзейнасці;

- Высвятленне падрыхтаванасці студэнта для самастойнай працы (у тым ліку навуковай) ва ўмовах сучаснага вытворчасці, прагрэсу навукі, тэхнікі і культуры, і яго адпаведнасці сучаснаму ўзроўню вядзення навуковага даследавання.

У выніку напісання курсавой (дыпломнай) работы студэнт павінен умець:

- Самастойна працаваць з крыніцамі і літаратурай;

- Фармуляваць мэту, задачы працы, высновы, абгрунтоўваць актуальнасць абранай тэмы, структуру работы;

- Рабіць навукова абгрунтаваныя высновы на падставе вывучанага матэрыялу;

- Валодаць метадамі вядзення даследаванні;

- Выразна і паслядоўна выкладаць свае думкі ў пісьмовым выглядзе, карыстацца навуковай тэрміналогіяй;

- Афармляць працу ў адпаведнасці з патрабаваннямі, што прад'яўляюцца да навукова-даследчых прац.

Курсавыя работы павінны выконвацца строга ў адпаведнасці з патрабаваннямі, выкладзенымі ў вучэбна-метадычным дапаможніку, выдадзеным выкладчыкамі гістарычнага факультэта: « Курсавая і дыпломная працы, магістарская дысертацыя. Правілы падрыхтоўкі, афармлення і абароны: вучэб.-метад. дапаможнік» (Мінск: Выд. цэнтр БДУ, 2009; 2010).

Курсавая праца павінна складацца з наступных элементаў:

1) тытульны ліст;

2) змест;

3) ўвядзенне;

4) асноўная частка;

5) заключэнне;

6) спіс выкарыстаных крыніц;

7) прыкладання (па неабходнасці).

Афармленне ўсіх элементаў прыведзена ў паказаным вышэй выданні супрацоўнікаў гістарычнага факультэта БДУ.

Аб'ём курсавой працы складае 25–30 старонак фармату А4, выкананага праз 1,5 міжрадковы інтэрвал шрыфтам Times New Roman 14 pt. Працу рэкамендуецца ў выніковым варыянце сшываць ў папку-хуткасшывальнік або пераплятаць.

Важна заўважыць, што напісанне курсавой работы ажыццяўляецца пад кіраўніцтвам выкладчыка-кіраўніка, з дапамогай якога студэнт складае заданне на курсавую работу, неабходным чынам аформленае, дзе вызначаецца і паказваецца: структура працы, тэрміны выканання асобных этапаў падрыхтоўкі курсавой, асноўная літаратура. Таксама важная акалічнасць: курсавыя работы павінны выконвацца ў адпаведнасці з графікам напісання і абароны курсавых работ, які зацвярджаецца Вучэбна-метадычнай камісіяй гістарычнага факультэта (гл.: сайт гістарычнага факультэта БДУ, Вучэбна-метадычная камісія). У адпаведнасці з навучальным планам на выкананне курсавых работ студэнтамі 1–4 курсаў адводзіцца 40 гадзін.

Па прапанаваным курсе «Гісторыя Расіі і Украіны» (XVII–XVIII стст.)» Студэнтам спецыяльнасці «гісторыя ( па напрамках )» , з улікам спецыфікі іх прафесійнай падрыхтоўкі, прапануецца наступны спіс рэкамендуемых курсавых работ /таксама могуць быць і іншыя тэмы, але толькі па ўзгадненні з выкладчыкам/:

· Царкоўны раскол сярэдзіны XVII ст. і патрыярх Нікан.

· Паўстанне С.Ц. Разіна.

· Руска-кітайскія адносіны ў XVII ст.

· Баярская Дума ў XVII ст.

· Прыказная сістэма ў Расіі ў XVII ст.

· Адміністрацыйна -тэрытарыяльная рэформа Пятра І.

· Усталяванне калегій у Расіі і калегіяльная сістэма пры Пятра І.

· Сібірскі прыказ XVII ст.

· Табель аб рангах у гісторыі Расіі.

· Сістэма ваяводскага кіравання ў XVII ст.

· Саборнае ўкладанне 1649

· Сенат ў Расіі XVIII ст.

· Губернская рэформа Кацярыны ІІ .

· Саслоўнай дваранскае самакіраванне Кацярыны ІІ .

· Слабадскія казачыя палкі.

· Чарнаморскае казачае войска.

· Уральская прамысловасць у XVIII ст.

·  Мікіта Дзямідаў – прадпрымальнік , прамысловец , палітык.

·  Далучэнне Сібіры да Расіі ў XVII ст.

·  Дзейнасць Другой Маларасійскай калегіі і П.А. Румянцава па інкарпарацыі Украіны ў склад Расіі.

·  Новая Сеч – новыя рэаліі запарожскага казацтва.

·  Украінская ўмацаваная лінія ў XVIII ст.

·  Паўстанне Е.Ц. Пугачова.

·  Паўстання башкір у Расіі XVIII ст.

·  Дыпламатыя Расіі ў дачыненні да падзелаў Рэчы Паспалітай.

·  Церскае казацтва ў XVII-XVIII стст.

·  Унутраны і знешні гандаль Расіі ў XVIII ст.

·  Экспедыцыі В. Берынга і іх палітычнае значэнне.

·  Руска-кітайскія адносіны ў XVIII ст.

·  Дыпламатыя Украінскага дзяржавы часоў Б. Хмяльніцкага.

·  Праўленне Ганны Іаанаўны ў гісторыі Расеі.

·  Петергоф — загарадная рэзідэнцыя расійскіх манархаў у XVIII ст.

·  Баярын А.Л. Ардын – Нашчокін ў гісторыі Расіі XVII ст.

·  Стральцы ў XVII ст.

·  Сістэма збройнага нейтралітэту Расіі ў XVIII ст.

·  Італьянскі і Швейцарскі паходы Расіі ў канцы XVIII ст.

·  Бахчысарайскі мір і яго ўплыў на руска-турэцкія адносіны.

·  Паўночная вайна: удзел і роля Расіі.

·   Наварасія ў XVIII ст.

·  Руска-шведская вайна 1788–1790 гг .

·  Руска-англійская экспедыцыя 1799 ў Галандыю

ВУЧЭБНА-МЕТАДЫЧНАЯ КАРТА